Kinderen Het zou niet eerlijk zijn te beweren dat kinderen geen kwetsuren oplopen door de scheiding van hun ouders. Anderzijds raken ze ook...
Kinderen
Het zou niet eerlijk zijn te beweren dat kinderen geen kwetsuren oplopen door de scheiding van hun ouders. Anderzijds raken ze ook verwond door het feit dat hun ouders elkaar niet willen of kunnen liefhebben en respecteren. Als de partners, door het losmakingsproces van de scheiding, weer respect voor elkaar kunnen krijgen, kan het voor de kinderen een voortuitgang zijn. Het heeft op kinderen altijd een gunstige uitwerking als ze zien dat volwassenen liefdevol en respectvol met elkaar omgaan. Wil een echtscheiding echter heilzaam zijn, dan moeten de ouders de kinderen welbewust en consistent aandacht geven, opdat ze zich niet in de steek gelaten of schuldig gaan voelen. Het belang hiervan kan niet voldoende worden onderstreept. Ware onthechting komt voort uit je vertrouwdheid met anderen, niet uit de vervreemding. Je van anderen distantiëren levert geen onthechting op, maar het tegendeel. Alleen wanneer je anderen in je hart toelaat, kun je hen los gaan laten.
Geen enkele relatie duurt eeuwig. Mensen komen bij elkaar omdat ze samen iets belangrijks te leren hebben. Als men die lessen geleerd heeft, gaat men verder naar de uitdagingen met andere leermeesters. Zo is dat nu eenmaal. Het geheim is dat je je geen zorgen moet maken over de vraag hoe lang een relatie duurt, maar er je beste krachten en je aandacht aan moet geven. Beleef zoveel mogelijk vreugde aan en met je partner. Leer zoveel je kunt van de pijnlijke momenten. Doe je best om eerlijk en duidelijk te zijn tegenover elkaar. Ga net iets verder dan wat nog veilig en aangenaam is. Wees flexibel en opbouwend. Wees de eerste die toegeeft en de ander geluk toewenst. Geef, zonder je druk te maken om wat je terug zult krijgen. En als je onderuitgaat, sta op en lach om je eigen domheid. Je zult nooit volmaakt liefde kunnen geven of ontvangen. Probeer dat ook niet, probeer alleen een beetje meer open te staan voor het geven en ontvangen van liefde dan voorheen.
Beloften en vervulling.
Relaties zijn een tweesnijdend zwaard. Ze beloven je iets verrukkelijks, maar roepen de primitiefste en minst geïntegreerde emoties in je op. Ze beloven je kameraadschap, maar stellen je voor de uitdaging, schijnbaar onverzoenlijke tegenstellingen te overwinnen. Ze beloven je dat er einde aan je eenzaamheid komt, maar zetten de deur open voor een nog intenser alleen-zijn.
Geen enkel ander levensgebied biedt je zoveel kansen om inzicht te krijgen in je kwetsuren en ze te genezen. Je partner is de vroedvrouw die je helpt je volledige potentieel ter wereld te brengen. Dankzij hem of haar kun je de ontwrichtende patronen laten varen die je geluk aantasten. Door de spiegel die je partner je voorhoudt, ontdek je je heelheid en leer je jouw gave aan de wereld te geven.
Ware liefde
Wanneer je geleerd hebt evenzeer rekening te houden met het welzijn van de ander als met het jouwe, kun je dat met iedereen. Wat je van de een krijgt, krijg je van iedereen. Ware liefde betekent het einde van de afzonderlijke gedachten, afzonderlijke plannen, afzonderlijke willen. Ze heeft slechts één gedachte, één plan, één wil, één wil, één liefde voor al wat leeft. Dit alles krijgt echter pas betekenis zodra je één mens leert lief te hebben als jezelf. Voor de meesten is dat de doorgang naar goddelijke gelukzaligheid.
Liefde is eeuwig
We gaan op verschillende manieren relaties met elkaar aan: als kinderen, ouders, broers en zussen, vrienden, collega’s, leraren, leerlingen. Niet de vorm van de relatie is van belang, maar de liefde die in die vorm schuilt. Relaties veranderen voortdurend van vorm. Kinderen groeien op en worden ouders; vrienden gaan uit elkaar; geliefden maken het uit; en zo gaat het maar door. Geen enkele vorm blijft hetzelfde. De groei moet doorgaan. Vormen moeten komen en gaan. Dat is de bitterzoete realiteit van het leven. Als je aan de vorm gaat hechten, of de liefde weggooit louter omdat de vorm verandert, lijd je daar onnodig onder. De uitdaging is juist dat je de vorm laat gaan, maar de liefde vasthoudt. Liefde is eeuwig. Ze is onbegrensd. Ze kan niet door tijd of ruimte worden bepaald. Liefde is steeds zichzelf. Ze verandert niet. De vorm die de liefde aanneemt kan veranderen, maar de liefde zelf verandert niet.
We ontzeggen ons maar al te vaak de liefde die we voor elkaar voelen wanneer de vorm verandert. Dat is simpelweg de zoveelste vorm van gehechtheid aan de vorm. Daarmee zeggen we:’ Ik moet op die bepaalde manier liefde krijgen, anders hoef ik het helemaal niet.’ Dat is kinderachtig. Naarmate we ouder worden, gaan we beseffen dat we de dingen niet altijd precies zo kunnen krijgen als we ze willen, vooral niet wanneer er anderen bij betrokken zijn.
De overeenkomst beëindigen
Wanneer je besluit uit elkaar te gaan, doe dat dan alsjeblieft liefdevol, zonder vast te houden aan de verontwaardiging of wrok. Het is niet makkelijk als een relatie eindigt of van vorm veranderd en mildheid – van beide kanten – is buitengewoon belangrijk wil het voor beiden genezend zijn. Wees dankbaar voor wat je samen geleerd en ervaren hebt. Wees je bewust van de kwesties die jullie uit elkaar dreven en neem de verantwoordelijkheid op je voor jouw aandeel daarin. Als je een nieuwe relatie begint, wees je er dan van bewust wanneer vergelijkbare kwesties de kop opsteken en kijk of je die dan ruimhartiger en verantwoorder tegemoet kunt treden. Liefde en vrijheid gaan hand in hand. Je kunt de liefde niet eeuwig in een bepaalde vorm gieten. Ze moet zich losbreken van elke vorm, elke conditie, wil ze ooit volledig zichzelf worden. Gun de ander de vrijheid te zijn wie hij/zij is, dan komt de vorm vanzelf. Probeer die vrijheid weg te nemen, en de vorm wordt voor jullie beiden een gevangenis.
De vrijheid om lief te hebben
Liefde en vrijheid zijn niet te scheiden. Je kunt niet liefhebben als je geen keuze hebt. Elke vorm van dwang is een aanval, niet alleen op de vrijheid, maar op de liefde zelf, omdat er geen liefde kan bestaan wanneer je de vrijheid om te kiezen verliest. De grote tragedie van de liefde is niet dat je wellicht verkiest niet bij je partner te zijn. Dat is misschien wel treurig, maar niet tragisch. De ware tragedie is dat jij en je partner wellicht bij elkaar blijven of apart blijven omdat je gelooft dat je geen andere keuze hebt. Als er liefde is, moet er keuzevrijheid zijn. Het vraagt moed om die vrijheid te geven en te krijgen. Maar dat is de aard van de liefde. En mensen die van elkaar houden onder alle condities en omstandigheden, bij alle ups en downs van het leven, in alle vormen waarin de liefde zich kan uiten, zijn onmetelijk geduldig en moedig.
De liefde die je voelt verminderd naarmate je meer behoefte hebt er greep op te hebben. Je behoefte aan controle legt iets wat zonder voorwaarden moet zijn voorwaarden op. Als je voorwaarden stelt aan de liefde, voel je de voorwaarden, niet de liefde. Je krijgt met de vorm te maken, niet met de inhoud.
Scheiding
Op de keper beschouwd beëindigen relaties zichzelf. Er wordt simpelweg geen energie en aandacht meer aan gegeven. De weg naar de echtscheiding begint met de erkenning dat men geen gezamenlijke doelstelling meer heeft en geen wederzijdse aantrekkingskracht meer voelt. Niet alle relaties hoeven op een huwelijk uit te lopen. Soms gaat het om iets tijdelijks waar je wat van leert, en duurt het een paar maanden of een paar jaar. Helaas trouwen veel mensen al voordat ze diep in hun hart weten dat ze een partner voor het leven hebben gevonden. Zolang beide betrokkenen de vergissing toegeven, kan dat echter geen kwaad. Je bewijst niemand een dienst door je ervoor te schamen dat je huwelijk een vergissing was. Talloze mensen maken die vergissing. Sommige mensen lijden onder hun vergissingen en blijven aan een relatie vasthouden, ook als de heiligheid allang verloren is gegaan. Anderen willen te snel onder een relatie uit, voordat ze hun les geleerd hebben en de zaken met hun partner hebben afgerond. Er is niets nieuws onder de zon. Een scheiding ontstaat in eerste instantie, net als een huwelijk, in het hart van de partners. Het is een organisch losmaakproces. Wanneer twee mensen samen tot het uiterste zijn gegaan, zo ver als ze kunnen of willen, is echtscheiding de enige humane oplossing. Het is immoreel om te proberen een ander tegen zijn of haar wil vast te houden. In het gunstigste geval vindt de scheiding plaats in een sfeer van dankbaarheid jegens de partner voor de tijd die met elkaar hebt doorgebracht. In die zin is het niet slechts een scheiding, maar ook een voltooiing.
Als een relatie liefde kent, luidt de vraag altijd: ‘Wat gaan we doen?’ en niet ‘Wat ga ik doen?’ Je wilt allebei wat het beste is voor de relatie, wat de liefdesband in standhoudt. Elke vaste relatie kent de uitdaging en de belofte van dat zoeken naar die gemeenschappelijke werkelijkheid. Al doende stijgen beiden boven hun bekrompen eigenbelang uit en leren ze zich in dienst te stellen van het hogere doel van hun samenzijn.
Een relatie vereist onontkoombaar dat je emotioneel sterker en wijzer wordt. Aangezien de volmaakte partner niet bestaat, sta je voor de uitdaging de onvolmaakte partner die je voor de neus hebt te erkennen en accepteren. Hoe goed je relatie ook is, het moment komt dat je partner en jij vergeten elkaar te erkennen. Je bent geveld door de stress en projecteert je ellende op elkaar. Je valt aan en verdedigt, probeert elkaar de schuld in de schoenen te schuiven en maakt er ronduit een puinhoop van. Als jij en je partner elkaar je misstappen kunnen vergeven en weer vertrouwen in elkaar kunnen krijgen, kun je daarmee je liefde en je vermogen tot intimiteit verdiepen. Dat is het uitdagende van de relatie. Vergeving is in elke relatie de sleutel tot succes. Sterker nog: als jij en de ander bereid zijn vergeving te betrachten, kun je met succes samenleven, zelfs wanneer je niet veel met elkaar gemeen hebt.
Aan de andere kant: als jullie beiden niet bereid zijn vergeving te betrachten, kun je alles proberen maar lukt niets. Niets: godsdienst niet, psychotherapie niet, relatieworkshops niet. Door vergeving te betrachten worden onvolmaakte mensen heel en kapotte relaties geheeld en versterkt. Je leert waar het bij ware liefde en echt essentiële zaken om draait.
De angsten die in jou en je partner opkomen, stammen niet alleen uit jullie onderlinge interacties. Ze zijn geworteld in de onbewuste kwetsuren uit je kinderjaren. Het dwangmatige gedrag van jou en je partner werd al op zeer jonge leeftijd aangeleerd als reactie op de voorwaardelijke liefde van je ouders. Wanneer je vrede sluit met je ouders en hen als gelijken aanvaardt, hoef je niet meer te veranderen om aan hun verwachtingen te voldoen. Dan houdt je ermee op de lessen uit je kindertijd te creëren in je intieme relaties. Als man houd je op je moeder te zoeken in je vrouw, in een poging haar echtgenoot te worden. Als vrouw houd je op je vader te zoeken in je man, in een poging zijn echtgenote te worden.
De vader en moeder de schepping vragen slechts om wat bijdraagt aan jouw ontwaken. Hun liefde voor jou is zowel mild als vurig. Eén soort liefde is niet genoeg. Je hebt zowel de liefde van de vader als die van de moeder nodig.
De liefde van de vader leert je wat moed is. De liefde van de moeder leert je wat mildheid is. Met die moed kun je door je angsten heen komen. Met die mildheid open je je hart. Problemen met de vader komen tot uiting in het onvermogen te weten wat je creatieve levensopdracht is en die te vervullen. Problemen met de moeder nemen de vorm aan van het onvermogen liefdevolle, intieme relaties aan te gaan.
Wanneer je aan de ene kant van de weegschaal te weinig geleerd hebt, is er meestal sprake van overcompensatie aan de andere kant. Je kunt het evenwicht alleen maar herstellen door de les te leren die je meest problematische ouder voor je met zich meebrengt.
Pas wanner al je relaties gekenmerkt worden door oprechtheid en helderheid, kan je zielsverwant zich manifesteren. Je vindt je zielsverwant niet door een ander mens in de steek te laten. Al je relaties moeten in orde zijn.
Wanneer je leven verankerd is in de waarheid van jouw beleving, kun je die waarheid met anderen delen. Maar wanneer je de waarheid, of liefde, of verlossing buiten jezelf zoekt, zul je keer op keer teleurgesteld worden. Je krijgt de beminde alleen door jezelf te eerbiedigen. Wie zich in allerlei bochten wringt om liefde te krijgen, duwt de beminde van zich af. Wie is die beminde tenslotte? Hij/zij is slechts een spiegel voor jouw eigen toewijding aan de waarheid.
Wanneer je de beminde eenmaal in de vorm ontmoet hebt, kan je leven niet doorgaan zoals het ging. Alles wat je afzonderlijk dierbaar is, moet je loslaten. Alleen wat gezamenlijk dierbaar is, in wederzijds respect en aanvaarding, kun je meenemen. Het geïsoleerde IK moet sterven. Het IK als partner, als levensgezel moet geboren worden.
Het is tragisch als twee mensen bij elkaar blijven zonder individuatie. Het is evenzeer tragisch als mensen bij elkaar blijven zonder ooit iets gezamenlijks tot stand te brengen. Een mens moet zijn authenticiteit niet opofferen teneinde samen met een ander een gezamenlijk doel te verwerkelijken. En evenmin moet het werken aan een gezamenlijke realiteit opgeofferd te worden aan het nastreven van het eigen creatieve potentieel. De mogelijkheden daartoe sluiten elkaar niet wederzijds uit. Het een houdt het ander in en ze treden tegelijkertijd op. Veel van de spanningen – en daardoor problemen – in relaties ontstaan doordat men een evenwicht moet zien te vinden tussen deze twee aandachtsvelden, die beide even belangrijk zijn.
Mensen die bang zijn voor de liefde vragen er desondanks om. Maar als men die krijgt, kan men haar niet aannemen. Men wil dat de liefde volmaakt van vorm en omvang is. En dat gebeurt nooit.
Mensen die bang zijn voor de liefde hebben ambivalente gevoelens ten aanzien van geven en ontvangen. Als je afstand houdt, voelen ze zich veilig en willen je bij zich hebben. Maar als je dichterbij komt, worden ze bang en vragen je je in te houden of weg te gaan. Door dat emotionele stuivertje wisselen kunnen ze een relatie hebben zonder intiem te worden en zich vast te leggen.
Het is niet aan jou die mensen te veroordelen, te analyseren of te proberen hen te verbeteren. Accepteer hen zoals ze zijn. Geef hun liefde. Maar ga niet met hen samenwonen en word ook niet hun partner. Als je een dergelijke relatie bent aangegaan, moet je onder ogen zien dat ook jij wellicht bang bent om liefde te krijgen. Waarom zou je anders een partner gekozen hebben die geen liefde kan geven?
In tegenstelling tot de algemene geldende opvatting is het huwelijk geen knellende band meer maar een band die je bevrijdt. Je wenst je partner evenzeer het grootste geluk toe als je jezelf het grootste geluk toewenst. Je houdt van je partner als van jezelf, met evenveel liefde.
De behoeften van je partner zijn even belangrijk als de jouwe. Niet belangrijker. Niet minder belangrijk. Even belangrijk. Een huwelijk betekent niet dat je belooft tot in eeuwigheid bij elkaar te blijven, want dat kan geen mens beloven. Het betekent dat je belooft er ‘nu’ voor elkaar te zijn. Het is een heilige eed die van moment tot moment vernieuwd moet worden wil ze betekenis hebben.
Een overspelige verhouding is slechts het betreurenswaardige gevolg van een gebrek aan intimiteit tussen de partners. Ze is het symptoom van een probleem, niet het probleem zelf.
Geen enkele partner is altijd vrolijk en gelukkig. Laat je geluk niet afhangen van het geluk van je partner. Daar word je alleen maar allebei gedeprimeerd van. Wied je eigen tuintje maar, en geef je partner een geurende roos. Als je weigert je eigen tuintje te wieden en klaagt dat je partner je nooit rozen geeft, gaan jullie daar geen van beiden beter door voelen. Als de een chagrijnig of verdrietig is, moet de ander diep in zichzelf graven om de Bron van de liefde te ontdekken. Als ze dat licht in zichzelf gevonden heeft, moet zij het een poosje dragen voor hen allebei. Zo vergeet de ander niet dat het licht er is, ook al ziet hij het niet in zichzelf.
Dat wil niet zeggen dat een van beiden altijd de steunende partij moet zijn. Een relatie vereist geven en nemen. Het betekent echter wel dat elk van beide partners ertegen opgewassen moet zijn dat hij of zij bij tijd en wijle de verbinding met de Bron handhaaft in de confrontatie met de angst en het wantrouwen van de ander. Dat is nooit gemakkelijk. Maar het is in de loop van een vaste relatie wel vaak noodzakelijk.
Zodra jij en je partner het gevoel hebben dat je elkaar niet kunt bereiken, moet dat worden rechtgezet. Dan is het tijd om stil te staan, diep adem te halen, een stap achteruit te doen en te kijken wat er aan de hand is. Maak jezelf of de ander geen verwijten. Ga niet proberen gelijk te krijgen of het ongelijk van de ander te bewijzen. Erken gewoon dat jullie naar jouw gevoel niet op één lijn zitten en zorg dat je het erover eens bent dat je die onenigheid niet kunt overbruggen wanneer een van beiden of beiden zich door angst laten leiden.
Neem de tijd om even alleen te zijn en duidelijk voor ogen te krijgen waar je bang voor bent, wat je denkt te moeten verdedigen, waar je gekwetstheid of woede mee te maken heeft. En probeer erachter te komen welke vorm van geruststelling of bevestiging je van je partner zou willen krijgen. Wend je pas dan, als je rustig bent, om de beurt tot de ander en vraag rechtstreeks om de verlangde erkenning en waardering.
Bijna elke vorm van angst, woede en gekwetstheid komt voort uit het gevoel dat je niet bemind of gewaardeerd wordt. Als iemand zich zodanig gedraagt dat jouw zwakke plekken geraakt worden, interpreteer je dat gedrag meestal als een teken dat de ander zich niet om jou bekommert.
Wanneer je daar boos of gekwetst op reageert, voelt de ander zich door jou miskend. Hij/zij krijgt het gevoel dat het ook jou niets kan schelen. Wanneer je en je partner het moeilijk vinden elkaar erkenning en waardering te geven, raakt de relatie in een crisis. Dan worden er negatieve patronen in werking gezet waarmee het vertrouwen kapot wordt gemaakt en de liefde die jullie voor elkaar voelen geblokkeerd.
Die neerwaartse spiraal moet je ondervangen voordat het uit de hand loopt. Neem de tijd om – buiten de relatie – evenwicht te hervinden en zicht te krijgen op wat de relatie voor je betekent. Keer terug naar je hart. Ga vervolgens naar de ander. Maak je partner geen verwijten. Vraag slechts respectvol om de erkenning die je nodig hebt. Ga jezelf niet verdedigen. Geef je partner slechts de erkenning die zij/hij nodig heeft.
Ingegeven door wat ik gezien heb bij mijn ouders en vooral wat ik meegemaakt heb in mijn eigen ex-relatie(s) ben ik me steeds meer gaan verdiepen in het pad van relaties. Het heeft geleid tot bepaalde conclusies en vooral heel veel wijze en soms pijnlijke lessen die nodig waren om daar te geraken waar ik nu gekomen ben en die me in staat stellen om mensen juist op dit vlak van dienst te kunnen zijn. Het is een voorrecht om bij zoiets delicaats als een relatie betrokken te zijn en daar waarde aan toe te kunnen voegen.
Onjuiste relaties verergeren de misstanden en onheuse patronen uit het verleden. Leren is vaak pijnlijk. Je kunt en moet een betere keuze maken. Maar om die keuze te kunnen maken, moet je kunnen vragen om wat je wilt. Als je je een ander laat voorschrijven op welke voorwaarden de relatie gebaseerd is, moet je niet verrast zijn als je vast blijft zitten in een situatie waarin jou geen recht wordt gedaan.
Jouw gevoel vertelt je wat goed is en wat niet. Zeg wat je wilt, spreek jouw waarheid en wees vastberaden je eigen genezing toegedaan. Alleen door jezelf consequent serieus te nemen en te eerbiedigen, kun je een partner aantrekken die bereid is dat ook te doen.
De meeste relaties lopen op de klippen zodra men zichzelf laat zien. De belofte ‘elkaar lief te hebben in voor- en tegenspoed’ is voor de meeste mensen een oefening in absurditeit, want veel mensen gaan trouwen zonder dat ze de tijd genomen hebben elkaar te leren kennen. Om die reden zou elk stel eerst met succes drie jaar moeten samenwonen voordat men over trouwen gaat denken. Veel relaties zullen die driejarige periode van wederzijds onderzoek niet overleven.
Onthoud dat degene die voor je staat niet altijd is wat hij of zij lijkt. De sprookjesprins kan een onzekere geweldpleger in vermomming zijn, en wie je troost en steun biedt kan een wolf in schaapskleren zijn. Kijk altijd verder dan het uiterlijk. Er zullen er velen naar je toe komen die beweren degene te zijn om wie je gevraagd hebt, maar slechts één is de ware. Meestal is dat niet degene die zich met een heleboel spektakel presenteert. In de meeste gevallen is het een eenvoudig en onopvallend mens, iemand die geen grote woorden gebruikt of grote geschenken belooft, maar je hand pakt en je onbevreesd in de ogen kijkt.
Kies je partner weloverwogen. Als je iemand kiest die te langzaam danst, kan dat je tegenhouden. Als je iemand kiest die te snel danst, breek je wellicht je enkel bij je pogingen hem of haar bij te houden. Zoek een partner die even snel danst als jij, iemand die je aanvult en helpt je potentieel te verwerkelijken. Zoek een partner die je kunt stimuleren en bijstaan. Dan kunnen jullie zonder strijd samen zijn en kan jullie relatie voor beiden een heilzame werking hebben.
In een gezonde relatie houdt men zich buiten het creatieve proces van de ander. Zelfs wanneer men met elkaar samenwerkt, heeft men wegen gevonden om elkaars autonomie te verhogen. Pas als je partner en jij die autonomie hebben, en tijd en ruimte krijgen om te groeien, kun je respect oproepen bij elkaar. Autonomie is echter maar één ingrediënt. Een gezamenlijk ideaal is van even groot belang. Jij en je partner moeten gemeenschappelijke dromen, waarden en aspiraties hebben. Je moet een beeld hebben van een leven waarin je als paar optreedt.
Wanneer ofwel de autonomie ofwel de gezamenlijke visie zwak vertegenwoordigd is, kan de relatie niet gedijen. Zonder voldoende autonomie worden jij en je partner niet tot groei uitgedaagd. Bij een zwakke gezamenlijke visie wordt je emotionele band met je partner aangetast en zie je steeds minder waarom je bij elkaar bent. Met geen van beiden extremen schiet je iets op. Jij en je partner moeten je als stel maar ook als individu uiten. In een gezonde relatie is men zichzelf en de relatie in gelijke mate toegedaan, zowel als wat diepgang als wat intensiteit betreft.